Allerlei omstandigheden hebben getracht ons tegen te werken maar uiteindelijk volgt hier dan de onthulling van één van de grootste mysterieën van het Drentse dorpje Vries: wat is de oorsprong en de betekenis van de stenen cirkel en andere symbolische landschapskenmerken in de bossen net buiten het dorp. Een spannende speurtocht die nu ten einde is. Of toch nog niet helemaal?
Het is alweer bijna een jaar geleden dat we in de bossen rond Vries (Drenthe) een mysterieuze steencirkel en een spiraal, uitgegraven in de aarde, ontdekten. Ontdekten zoals Columbus Amerika ontdekten want net als Amerika was deze plek al aan vele anderen voor ons bekend. Maar voor ons voelde het als een ontdekking, iets nieuws en compleet onverwachts in een verder nogal saai en slaperig dorpje in de kop van Drenthe.
Onze speurtocht naar de oorsprong en betekenis van de bijzondere zaken die we in het bos aantroffen kun je in alle voorgaande artikelen lezen. Nu is het echter tijd voor de onthulling.
Er loopt een zandpad tussen de Zwartedijk en Esakkers net ten westen van Vries en tegenover de gasunie-locatie lopen er twee kleine kronkelende paadjes het bos in. Eerst een opsomming van wat we daar in het bos (het rode kruis op de foto) aantroffen:
-
een cirkel van keien, symmetrisch in tweeën gedeeld en met een gebogen sleuf in beide helften en omgeven door een cirkel van bomen en daaromheen een cirkel van varens;
-
een spiraal of slakkenhuis uit de aarde uitgegraven;
-
diverse bomen waaromheen een cirkel is uitgegraven;
-
een soort gedenkplaats met nieuwe aanplant en af en toe nieuw verschijnende dingen erbij
Op onze speurtocht ontdekten we eerst dat het bos in vele kleine percelen is verdeeld en achterhaalden we de diverse eigenaren. Daarna zijn we gaan rondvragen maar het meest opvallende aan de antwoorden die we kregen is dat de Vriezenaren zelf geen flauw idee hebben en niemand echt geïnteresseerd is. Vervolgens zijn we op deze website gaan speculeren over de herkomst en het doel en hebben we regelmatig berichten achtergelaten bij de steencirkel, een vel vol vragen verpakt in een plastic zakje tegen de weergoden en een pen erbij.
Op onze vragen kregen we een aantal reacties, uiteenlopend van esoterische verklaringen tot kwajongenswerk en mensen die zich net als wij verwonderden. Maar wonder boven wonder kwamen we ook in contact met de maker van de spiraal en de cirkel; geen tovenaar of geest uit het verleden en ook geen heksenkring, gewoon een mens van vlees en bloed die altijd al iets moois had willen maken in de natuur dit wordt ook wel landart of landschapskunst genoemd.
We werden gevoerd met stukjes informatie waardoor we steeds nieuwsgieriger werden naar het vervolg en uiteindelijk kunnen we nu alles publiceren. De schepper van deze kunst is bij ons bekend maar wenst verder anoniem te blijven en daar hebben we respect voor. Wel hebben we toestemming om delen van zijn informatie citeren.
Na inleidende over en weer berichten waarin we steeds meer vragen stelden kregen we het volgende bericht:
Het langwerpig perceeltje tegenover de gaslocatie was inderdaad woest.
Overwoekerd met berken en bramen, was er geen doorkomen aan.
Er moest dus worden geruimd.
Door al dat ruimen van berken en bramen ontstond er als vanzelf een pad over het perceel, dat ik 1x per jaar van blad ontdoe, zodat het zichtbaar blijft.
In het midden van het perceeltje was een kale plek ontstaan.
Met een spade heb ik een spiraalvormige wal aangelegd, met aflopende bodem naar het midden toe. Hoe diep het moest worden was nog onduidelijk.
Bij het graven had ik het landartwerk "Spiral Hill" van Robert Smithson voor ogen, aangelegd in 1973 bij een zandafgraving bij Emmen.
Waar zijn spiraal omhoog gaat, verdwijnt mijn spiraal in de aarde.
Al gauw zag ik dat de natuur pogingen doet om de boel weer over te nemen.
Om te voorkomen, dat mensen aan zaken occulte zaken of zo iets zouden gaan denken, wilde ik verwoorden wat de bedoeling is van de spiraal.
Als het me gevraagd zou worden, dan had ik een uitleg.
Tegelijk heb ik geen enkele behoefte me neer te zetten als landartkunstenaar, ik ben geen Robert Smithson!
Robert Smithson leefde van 1938 tot 1973 en was een kunstenaar die zich steeds meer bezig hield met minimalistische kunst en gebruikte het principe van entropie (2e wet van de thermodynamica, simpel gezegd: systemen vol verscheidenheid en diversiteit vervallen uiteindelijk tot een brei van gelijkwaardigheid) in zijn latere (veel te korte) leven vooral in zijn landschapskunst.
Natuurlijke kunst, symbolen en figuren, geplaatst in een landschap vermengen zich meer en meer en worden één. Cultuur, een menselijk product, en de natuur integreren in elkaar en vervormen tot een geheel. Een duidelijker uitleg over zijn leven en zijn kunst is te vinden op wikipedia.
In 1971 creëerde hij Broken circle/Spiral Hill voor het Sonsbeek'71 kunst festival in Emmen, Het onderwerp van het festival was: Buiten de perken.


De Spiral Hill bij Emmen is een omhooggaande spiraal van 23 meter doosnede en is een parodie op de toren van Babel. Je kunt het spiraalpad naar de top lopen en vandaar heb je een mooi uitzicht op het andere project, Broken Circle.
De spiraalvorm die wij in het bos aantroffen is uitgegraven in de bodem en de maker heeft ook een naam gegeven aan deze landschapskunst gemaakt in 1997 heeft gemaakt en die we nu voor het eerst in het openbaar mogen onthullen:
Tornaarde/o 1997, met als ondertitel:
"Kolk langzaam opvullend;
aarden wal langzaam inzakkend;
de natuur egaliseert:
natuurwet."
Ondertussen krijgen we echter nog een vervolgmail met een nieuw mysterie:
Heb je de 2 grote platte zwerfkeien gezien, die op het zandwalletje ervoor liggen?
Deze liggen er niet toevallig...
Zijn het stenen waarop in een ver verleden offers zijn gebracht?
Of zijn het wachters bij de tekens in het bos?
Dansende heksen rond de cirkel, offers op de zwerfkeien, het zijn fantastisch aanlokkelijke beelden uit een ver verleden (die we van velen hebben gehoord) maar we houden het er maar op dat onze maker deze zwerfkeien als onderdeel van zijn landart heeft geplaatst met daarbij ook een knipoog naar Robert Smitshon die een gigantische zwerfkei aantrof toen hij zijn Broken Circle wilde maken. Het paste niet in zijn ontwerp en oorspronkelijk wilde hij het laten weghalen tot de aannemer aangaf dat dat een vrijwel onmogelijke klus was (hoezo onmogelijk? De hunebedbouwers konden dat duizenden jaren geleden al!)
Maar de steencirkel boeit ons nog veel meer en het duurt even voor we ook hier de onthulling van krijgen hoewel het artikel van de landart van Robert Smithson in Emmen ons wel al veel verklapt. Ons wachten wordt beloond met de volgende onthullende email:
Aan de randen van de bouwlanden hier in Vries liggen stapels zwerfkeien.
Ze liggen er al jaren: door boeren van het land gehaald en aan de bosrand gedumpt.
Te mooi om niets mee te doen.
Bovendien, het bos leek een cirkelvormige plek te hebben, uiteraard overwoekerd door bramen.
Het lijkt zelfs of het wat hoger ligt dan de grond rondom.
Nadat ik de bramen ook van dat plekje had verwijderd ben ik de keien gaan verzamelen en heb ze in een dubbelcirkel-vormig patroon gelegd, tussen de eiken, die min of meer in een cirkel staan.
Om de eiken heen plant ik varens aan, in cirkelvorm.
Als je goed telt, zijn er dus 4 cirkels gevormd.
Bij het leggen van de keien had ik het ándere landart-werk van Robert Smithson voor ogen.
"Broken Cirkel" echter ligt half in het water, half op het zand naast "Spiral Hill".
Het blad en de spontaan opkomende boompjes worden door mij jaarlijks min of meer verwijderd.
Zo lang ik in de gelegenheid ben de natuur voor te blijven, zal de vorm wel zichtbaar blijven.
Dat geldt natuurlijk ook voor "Tornaarde/o".
Op een zeker moment wint de natuur het; en dat is mooi.
Verborgen onder steeds dikkere lagen ligt een "geheim".
Wie gaat het ontdekken?
Dit teken in het bos heb ik de volgende naam gegeven:
"Cirkel-in-cirkel 2000"
Met als ondertitel:
"In de natuur komt de cirkelvorm veel voor.
Toch zie je dat deze steencirkel door mensenhand is gevormd,
langzaam maar zeker gecamoufleerd door de natuur.
Hoe lang is het nog zichtbaar aanwezig?"


En hiermee zijn de belangrijkste mysterieuze dingen in het bos bij Vries voor ons verklaard. Over de andere zaken die we aantroffen zegt de maker het volgende:
De stoel in de boom is het gevolg van een goedgerichtte worp van een stelletje jongens, die ook kuilen en hutten hebben gemaakt even verder op.
De stoel zit onwrikbaar vast, ik krijg 'm d'r niet uit!
De nieuwe aanplant, het glazen potje met bloemen en andere kringen zijn me niet bekend.
Er zijn dus meer creatievelingen actief.
Dat kleine mysterie blijft, een plek niet ver van de cirkel en de spiraal waar regelmatig bloemen of planten worden ververst en andere zaken worden achtergelaten. Wij gissen dat iemand hier een huisdier heeft begraven maar weet je er meer van laat het ons dan vooral weten!
En we zijn gerust gesteld dat het verder inderdaad om landschapskunst gaat en we niet te maken kregen met aliens, geesten en heksen. Al onze onzinnige theorieën hebben ons echter wel een fantastische tijd bezorgd en in contact gebracht met allerlei soorten mensen en ideeën.
Eén idee is wel een beetje blijven hangen, of eigenlijk een vraag van iemand die ons meer vertelde over de energiebanen die door en rond Vries zouden lopen: zelfs al heeft iemand deze dingen voor zijn lol gemaakt waarom dan juist op deze plek waar de energie zo sterk is? En dat laatste konden onze wichelroedes alleen maar bevestigen... het landschap dat zelf naar symbolische kunst snakte en als dat zo is, waarom dan? En waarom zijn de meeste Vriezenaren helemaal niet geïnteresseerd en overheerst een soort gelatenheid?
Laten we maar ophouden met vragen stellen anders breken we het opgeloste mysterie weer helemaal opnieuw open.
Er zijn nog genoeg andere mysteries te onderzoeken. Zo zou ergens in de provincie Groningen een boomhenge zijn verschenen.
